Dantrithethao – Nhiều bệnh viện hiện đang phải vật lộn với tình trạng quá tải giường bệnh cho những người cần chạy thận nhân tạo, và nguyên nhân lớn nhất chính là lối sống không lành mạnh. Rất nhiều người Việt Nam đang vô tình gây hại cho thận của mình mà không nhận ra. Anh Quang, 45 tuổi, từ Ngọc Lâm, Hà Nội, hiện đang nằm trên giường chạy thận, nhớ lại những ngày tháng mình sống vô tư cách đây 8 năm.
Ngày trước, anh Quang từng sở hữu một sức khỏe tốt và không mấy quan tâm đến các vấn đề sức khỏe. Anh có thói quen uống rượu bia gần như hàng ngày. Mặc dù đã được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường 7 năm trước khi chỉ số đường huyết của anh lên tới 20mmol/l, anh đã ngay lập tức ngừng uống rượu bia và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát đường huyết.
Dù tình trạng đường huyết đã cải thiện, anh lại trở lại với thói quen cũ. Ngay trước Tết Nguyên đán Nhâm Thìn, anh Quang đã phải nhập viện cấp cứu và được chẩn đoán suy thận mạn tính giai đoạn IV. Hiện tại, anh phải chạy thận nhân tạo ba lần mỗi tuần tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang. Sự tiến triển của bệnh đã để lại dấu ấn rõ rệt trên cơ thể anh, với gương mặt hốc hác và làn da xỉn màu. Anh hiện không thể làm việc nặng, chỉ đủ khả năng chạy xe công nghệ vài giờ mỗi ngày để trang trải chi phí sinh hoạt và điều trị.
Đối diện anh Quang là ông Hùng, 71 tuổi, đến từ Long Biên. Ông Hùng đã sống với cao huyết áp hơn 20 năm và phát hiện bị suy thận giai đoạn I vào năm 2018. Chỉ sau ba năm, tình trạng suy thận của ông đã chuyển sang giai đoạn IV. Ông Hùng nhớ lại: “Năm 2021, tôi bị sốt cao và nghĩ là cảm cúm, nhưng sau khi vào viện, bác sĩ xác định tôi đã bị suy thận giai đoạn 4 và cần chạy thận định kỳ.”
Khoa Nội thận – Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang hiện đang điều trị cho 160 bệnh nhân, trong đó gần 60% mắc suy thận do cao huyết áp và tiểu đường, tỷ lệ này phản ánh tình trạng chung trên toàn quốc. TS.BS Nguyễn Văn Tuyên, Trưởng khoa Nội thận – Tiết niệu, cho biết tiểu đường và huyết áp cao đang trở thành hai nguyên nhân chính dẫn đến suy thận.
Ông Tuyên giải thích rằng bệnh tiểu đường làm tổn thương các mạch máu nhỏ, dẫn đến xơ hóa cầu thận và suy thận. Cao huyết áp, vừa là nguyên nhân, vừa là hệ quả của suy thận, tạo ra vòng luẩn quẩn khiến tình trạng bệnh càng nghiêm trọng hơn. Trong những năm gần đây, số lượng bệnh nhân suy thận phải chạy thận nhân tạo đã gia tăng đáng kể, với nhiều cơ sở y tế không thể đáp ứng đủ nhu cầu.
TS Nguyễn Khánh Phương từ Viện Chiến lược và Chính sách y tế, Bộ Y tế, cho biết các bệnh không lây nhiễm hiện đang là mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng, gây ra nhiều ca tử vong hơn tổng số các bệnh khác. Bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường, và bệnh phổi tắc nghẽn đang tạo ra thách thức lớn cho sự phát triển kinh tế và sức khỏe toàn cầu.
Tại Việt Nam, các bệnh không lây nhiễm chiếm 77% tổng số ca tử vong hàng năm và 70% gánh nặng bệnh tật quốc gia. Tăng huyết áp và tiểu đường đang gia tăng nhanh chóng, với khoảng 17 triệu người bị tăng huyết áp và 7 triệu người mắc bệnh tiểu đường. Hầu hết bệnh nhân tiểu đường không tuân thủ đúng phác đồ điều trị và chế độ ăn uống hợp lý.
TS.BS Phan Hướng Dương từ Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết tỷ lệ người mắc tiểu đường ở Việt Nam đã tăng gần gấp ba lần trong hai thập kỷ qua. Nguyên nhân chính là do sự thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, với sự gia tăng tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và thiếu vận động.
Vì vậy, TS Tuyên khuyến cáo rằng việc kiểm soát tốt đường huyết và huyết áp, cùng với chế độ ăn uống hợp lý và khám sức khỏe định kỳ, là rất quan trọng để làm chậm tiến triển của suy thận và các biến chứng của bệnh lý nền. Đặc biệt, việc quản lý bệnh nhân tại các phòng khám bệnh mãn tính là cần thiết để đảm bảo điều trị hiệu quả và kịp thời.
